Son zamanlarda hızlanan teknolojik değişim hayatımızın her alanında bizi etkiledi. En çok etkilenen meslekler başında muhasebe mesleği yer alıyor. E-dönüşüm sürecine ayak uydurmak için sürekli yeniliği takip etmek gerekiyor. Öncelikle hayatımıza E-fatura, E- Arşiv, E-Defter girdi. Sonrasında E-irsaliye, E-Smm, E-mühtahsil makbuzu, E-muhasebe fişi v.b. Süreç E-denetime doğru gidiyor. Bu yüzden bazı konuların iyi bilinmesi gerekiyor. Şimdi E-fatura iptal sürecinin nasıl olması gerektiğinden bahsedelim.
E-fatura düzenlemede iki tip çalışma senaryo vardır. Bunlar; Temel Fatura senaryosu ve Ticari Fatura senaryosudur.
Temel Fatura senaryosu: Faturanın alıcısına kayıtlı ve güvenli bir biçimde ulaştırılmasını esas alan bir e-fatura senaryosudur. Alıcı teknik bir problem olmadıkça faturayı kabul etmekle yükümlüdür. Alıcının bu faturayı kabul etmek ve reddetmek seçeneği bulunmamaktadır.
Ticari Fatura Senaryosu: Faturanın alıcısına e-fatura uygulama yanıtı seçeneğiyle gönderilen e-fatura senaryosudur. Alıcı Faturayı yedi günlük süre içerisinde kabul yada red seçeneğini kullanarak yanıtlayabilir. Yedi gün içerisinde yanıtlanmayan faturalar otomatik kabul edilmiş sayılır.
Ticari Fatura İptali Nasıl Yapılır?
Ticari fatura da alıcı faturayı 7 günlük süre içerisinde reddedebilir.
Temel Fatura İptali Nasıl Yapılır?
Temel fatura da ticari fatura gibi red seçeneği yoktur. Bu yüzden iptal etmek istediğimiz faturayı 7 günlük süre içerisinde e-fatura iptal portalı üzerinden iptal etmeliyiz.
E-fatura İptal Portalı: “Temel fatura” senaryosunda düzenlenen e-faturaların, iptal talebinin elektronik ortamda e-fatura düzenleyicisi tarafından oluşturulması ve iptal taleplerinin elektronik ortamda alıcı tarafından onaylanması amacıyla kullanılan Gelir İdaresi Başkanlığınca oluşturulan bir sistemdir.
Düzenlediğiniz faturaları iptal etmek için, portaldan fatura numarası ve fatura tutar bilgilerini girerek. Mali mühür ile imzalayıp fatura iptal talebi oluşturmanız gerekmektedir. Faturayı adına düzenlediğiniz mükellef, e-fatura iptal portalı sistemine girerek fatura iptal talebine onay verdikten sonra fatura iptal olacaktır.
Portaldan adınıza gelen faturaların, iptal taleplerini listeyebilir. İstediğiniz taleplere, mali mühür ile imzalayıp onay verebilirsiniz.
Yedi günlük süresi geçmiş olan temel ve ticari senaryoda düzenlenmiş e-faturalar için iptal süreci nasıl olacak?
Mevzuat hükümleri uygunsa iade faturası kesilebilir. Uygun olmayan bir durum için iade faturası kesimi incelemede sorun yaşamanıza sebep olabilir. Örnek verecek olursak. 2000 TL’lik bir fatura kesecekken 200.000 TL’lik bir fatura kesilmesi halinde, bu fatura için iade kesilirse Finansal tablolarda yanıltıcı bilgi oluşacağından faturanın iade değil iptal edilmesi gerekecektir.
Bu faturalar için artık elektronik yöntemlerle iptal süreci tükenmiştir. Bundan sonra yapılacak işlem harici yollarla iptal yollarından birini seçmek olacaktır.
Alıcı ve göndericinin mutabık olması durumunda 8 günden sonra da faturaya harici yollarla itiraz edilebilir. Gönderici bu faturayı kayıtlarında göstermelidir. İtirazın ardından gönderici faturayı kayıtlarından ters kayıtla çıkarmalıdır. Alıcı ise faturayı hiç kayıtlarına almadan Türk Ticaret Kanununda yer alan itiraz yöntemlerinden birisini (KEP, noter vs.) kullanarak faturaya itirazda bulunmalıdır. İnceleme durumunda kanuni geçerliliği olan itiraz belgesi gösterilir. Faturanın E-arşiv fatura olması halinde faturayı iki taraf da kayıtlara almaz. Böylelikle fatura iptal kaydı ile ilgili süreç tamamlanmış olur.